Ho Chi Minh, Ho Amca

Vietnam, Kamboçya ve Laos birazcık da Çin, al sana Fransız Hindiçini yani 1862 ile 1899 yılları arasında Fransızlar tarafından fethedilen uzakdoğu toprakları.

Her ne kadar Fransızlar 1887 yılında Hindiçin Birliği adı altında bir yönetim kurup 1941 yılında bu ismi Hindiçin Federasyonuna çevirdiyse de, 1953 yılında Kamboçya’nın bağımsızlığını kazanıp 1954 yılında bölgede Fransız hâkimiyetinin Güney ve Kuzey Vietnam kurulup tamamen son bulmasına kadar bölge Fransız Hindiçini olarak anılmıştır.

Bölgedeki Fransız hâkimiyeti boyunca yaşanan bağımsızlık hareketlerinin büyük üstadı, halkının inanılmaz sevgisini kazanmış, Vietnam’ın bugünlerini borçlu olduğu, Ho Amca olarak da anılan Ho Chi Minh yakın tarihin önemli siyasi figürlerinden biri.

1890 yılında doğan Nguyen That Thanh, genç yaşına rağmen 1920 yılında kurulan Fransız Komünist Partisinin ilk kurucularındandır. Tüm hayatını ülkesindeki gençlerin bilinçlenmesine, özgürlüğün önemini anlamasına adayan Nguyen, ülkesine döndüğünde 1930 yılında bu sefer Çinhindi Komünist Partisinin kuruluşunda yer almıştır.

Nguyen’in zamanla toplum içinde kazandığı saygınlık ve etkisinden rahatsız olan Fransız hükumeti onu ölüm cezasına çarptırmış olsa da halk tarafından Fransızlardan sürekli kaçırılmıştır. Kaçışı esnasında sık sık isim değiştirirken halk tarafından verilen Ho Chi Minh, Aydınlatan Kişi ismi, hayatının kalanında onun için kullanılacak ismi olmuştur.

Ho Chi Minh 1940 yılında bölgeyi işgal etmeye başlayan Japonlara karşı gerilla savaşı ile 5 yıl boyunca direnmiş hatta gerilla savaşı üzerine kitap bile yazmıştır.

6 Ağustos 1945’te Hiroşima’ya atılan Atom bombası ile Japonların savaşı kaybetmesini ve ikinci dünya savaşının karışıklığını fırsat bilerek 2 Eylül 1945’te Vietnam Demokratik Cumhuriyetinin kurulduğunu halkının büyük sevinç gösterileri arasında ilan etti.

2. Dünya savaşının bitmesi sonrası bölgede İngilizlerin yardımıyla tekrar hakimiyet kuran Fransızlara karşı sürdürdüğü gerilla savaşı Fransa’nın kesin yenilgisi ile 1954 yılında sona erdi. Yalnız hesapta olmayan bir diğer aktör Amerika’nın devreye girmesi ile bu sefer ülke Kuzey ve Güney Vietnam olarak ikiye bölündü. Ho Chi Minh ülkenin kuzeyinde, Amerikan mandası altındaki yerel yönetim güneyde kaldı. 1955 yılında ülkenin tam bağımsızlığı ve iki Vietnam’ın birleşmesi için Amerikan mandasına ve Güney Vietnam’a açılan savaş tam 20 sene sürdükten sonra 1975 yılında Vietnam Demokratik Cumhuriyetinin yeniden ilan edilmesiyle sona erdi.

Ho Chi Minh ise uğruna ömrünü koyduğu eserini göremeden 1969 yılında hayata gözlerini kapadı.

Ülke için yaptıklarını asla unutmayan Vietnamlılar ölümü sonrası ona sevgi ve minnettarlıklarını göstermek için bir anıtmezar yapmaya karar verirler. 1973’te başlayan çalışmalar 1975’te sonlanır. 21 metre yüksekliğinde 41 metre genişliğindeki yapı  Bahçesinde Vietnam’ın dört bir yanından gelen 250’den fazla çiçek ve bitki çeşidinin olduğu bahçesiyle ve tören muhafızları  ile oldukça etkileyicidir.

Moskova’da ki Lenin’in anıt mezarından esinlenerek inşa edilen ve normalde her sabah 9 ile 11 arasında halkın ziyaretine açık olan yapının girişinde bu önemli şahsiyetin huzuruna çıkabilmek için bazen hala saatlerce kuyruk beklemeniz gerekir.

Türkiye’de alışık olmadığımız ise anıt mezara girince ana salonda takım elbiseyle yatan, sanki bir kaç dakika sonra uyanıp bizi selamlayacakmış gibi duran Ha Chi Minh’ in gülümseyen mumyasıyla karşılaşmaktır. Zamanında dünyanın büyük devlerini dize getirmiş bu narin yapılı adamın huzurunda olmak bir kaç dakika için bile olsa gerçekten etkileyici.

İçeri girerken şort ya da mini eteğin kabul edilmediğini, yemek, içmek, gürültü çıkarmak, fotoğraf ve video çekiminin yasak olduğunu, ellerinizin cepte olarak dolaşmanıza izin verilmediğini bilmeniz gerekiyor.

Genelde misafirler Ho Chi Minh’in anıtını, adını taşıyan şehirde göreceklerini tahmin ederler yalnız anıt mezar Vietnam’ın başkenti Hanoi şehrindedir. Çünkü anıt Güney ve Kuzey Vietnam’ın birleşmesinden önce Kuzey Vietnam’ın başkentinde inşa edilmiştir. 1975 yılında 2 Vietnam birleşmesi sonrası Güney Vietnam’ın başkenti Saygon ancak 1976 yılında Ho Chi Minh adını almıştır.

Bölgeden ayrılmadan, dilerseniz  Ho Amcanın mezarının hemen yanındaki gölün kenarında bulunan, oldukça sade bir dış cepheye sahip olsa da çok önemli kararlara ev sahipliği yapmış evini dışarıdan görebilirsiniz.