1917 Ekim Devrimi Sonrası Rusya

1905 devrimi sonrası Rusya’da düzenlenen 1906 anayasası, kurulan çok partili rejim bir türlü çözülemeyen ekonomik sıkıntılarla birlikte Birinci Dünya savaşının da patlak vermesiyle Rusya da hiç bir derde deva olmamıştı. Ülkenin gücü tükeniyordu. Savaşın kaybedileceğine emin olan askerler sürekli ordudan kaçıyor ve Çarlık Rusya’sının sonu geliyordu.

1917 yılında tüm bu olumsuzluklar içinde artık bir devrimin kaçınılmaz olduğunu gören 2. Nikolay tahttan kardeşi Mihail adına çekilir. Kardeşi Mihail de korkudan tahta çıkmayı red edince bir anda 350 yıllık Çarlık yönetimi ve 300 yıllık Romanov Hanedanı tarihten silinmiş olur.

Çarlık yanlısı meclisin kurduğu hükumet ise önce oldukça iyi organize olmuş Bolşeviklerle işbirliği yapmak yerine onları temizleme çabasına girişir.

1917 yılı Ağustos ayında Çarlık Orduları Komutanı Lavr Kornilov Kazak ordusuyla bugünkü adı Saint Petersburg olan Petrograd’a doğru otoriteyi sağlama ve yönetimi devir alma söylemiyle yola çıkınca Bolşevikleri tasfiye etmeye çalışan geçici yönetim denize düşen yılana sarılır misali bu sefer onlardan yardım istemek zorunda kalacaktır. Bolşevik işçi ve askerlerin etkin grevleri ve eylemleri sayesinde Kornilov’un ordusu daha yolda dağılınca Bolşevikler kendi güçlerini ilk defa bu kadar net hissetmiş ayrıca ülkede prestijleri de büyük ölçüde artmıştır.

Bu olaydan sonra artık daha fazla bu kargaşa ortamının devam etmesini istemeyen Bolşevikler, kurdukları Kızıl Muhafızlar Birlikleri ile pek direnişle karşılaşmadan tüm devlet binalarını Jülyen takvime göre 25 Ekim’de, Miladi takvime göre ise 7 Kasımda Lenin önderliğinde ele geçirirler. Bolşeviklerin yönetimi devir almasıyla emekçi sınıfın haklarını koruyan, köylü kitlelerinin lehine toprakların kolektif mülkiyete devir edildiği dönem başlar.

İlk icraatlar arasında tüm bankaların ve hesapların kamulaştırılması vardır. Kilisenin mal varlığına el konulur. Tüm fabrikalar ve madenler millileştirilir. Çarlık rejiminin tüm borçları ret edilir.

Kilisenin devlet üzerindeki etkisi kaldırılır laik sistem kabul edilir. Herkes inancında serbest olacaktır. Tüm ünvanlar kaldırılır, herkes devlet önünde eşit olacaktır. Kadınlara seçme ve seçilme hakları verilir. Medeni kanun ve çalışma kanunu kabul edilir. Mesai saatleri ve ücretleri işçi lehine ayarlanır. Eğitim zorunlu ve ücretsiz hale getirilir. Sosyal güvenlik sistemi kurulur.

Parlamenter sistemden sosyal temsil sitemine geçilmiştir.

Bolşevikler Rus olmayan halklara da ülke topraklarına dahil olmak ya da olmamak konusunda kendi seçimlerini yapma şansını sundu. Böylece Polonya ve Finlandiya bağımsızlıklarını ilan ettiler. Sonrasında Ocak 1918’de Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ilan edilir.

Bolşevikler bu icraatlar la uğraşırken tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Ukrayna’da Bolşeviklere karşı katliamlar başlar. Bu dönemde yani 1918-1922 arası ülkeye bir iç savaşı yaşatan, Beyaz Terör olarak anılacak dönemde yaklaşık 1 buçuk milyon insan ölecektir. İç savaş, Beyaz Ordu adını alan, sosyalizm karşıtı askeri birliklerin yaptığı Bolşevik katliamlarıyla başlar. Bu askeri birlikler çarlık dönemi generalleri tarafından idare edilmiştir. Yeni rejimden zarar görenler, ana Rusya hariç, Ukraynalılar, Kazaklar, Sibiryalılar ve Çek savaş esirlerinden oluşan Beyaz Ordu birlikleri başını Fransa, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri’nin çektiği bir kaç ülke tarafından Bolşeviklere karşı desteklemiştir.

Beyaz Ordu, merkezi bir yönetime sahip olmadığı, askerlerinin de herhangi bir ideolojisi olmadığı için Rus hükümetinin oluşturduğu Kızıl Ordu tarafından Belarus, Ukrayna, Orta Asya ve Kafkasya’da sorunlar 1922 yılının sonlarına doğru tamamen giderilebilmiş ve iç savaş sona ermiştir. 30 Aralık 1922 yılında Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, bu ülkelerin de toprak bütünlüğüne katılımıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğini resmen kurmuştur.

Rusya hakkında diğer yazılar için tıklayınız